یکی از ایده های جذاب و هنرمندانه در معماری اصیل ایرانی، طراحی باغ سنتی است که در مناطق مختلف کشور با توجه به اقلیم و سبک ساختمان های موجود در منطقه، اجرا می شود. در زندگی مدرن و پر هیاهوی امروزی با توجه به نیاز افراد به تمدد اعصاب و ایجاد آرامش روانی، طراحی باغ های سنتی طرفداران زیادی در بین ایرانیان دارد. این سبک از طراحی باغ، با بهره گیری از اصول و فنون ساختمان سازی در گذشته و تلفیقی از اشکال هندسی رایج در ساختمان سازی و با نگاهی عمیق به معماری سنتی انجام می شود. دارا بودن فاکتورهای قدیمی و فرهنگی در فضایی زیبا و دل انگیز اجرا از مهم ترین ویژگی های طراحی باغ سنتی است که باید به آن توجه ویژه داشته باشیم. طراحی باغ ویلاهای سنتی، مستلزم طراحی پلان متناسب با نوع سازه، شناخت کافی از مصالح و استفاده صحیح از آن ها و تسلط بر روی تکنیک های ساخت و ساز چنین فضاهایی است. به همین دلیل قصد داریم تا در این مقاله، راجع به نکات و جزئیاتی که در خصوص طراحی باغ های سنتی وجود دارد، صحبت کنیم. در صورت تمایل به کسب اطلاعات بیشتر، در ادامه این نوشتار همراه ما باشید.
اصول و جزئیات طراحی باغ سنتی + هزینه ها
یکی از نخستین مراحلی که باید در طراحی باغ سنتی مورد توجه قرار گیرد، محوطه سازی اصیل است. شاید در ساخت یک باغ فانتزی یا به هر شکلی مدرن، محوطه سازی به شکلی تصادفی پیش رفته و تابع قوانین دیگری باشد؛ اما در طراحی باغ به شکل قدیمی و فرهنگ پیشین، محوطه سازی تابع اصولی بوده و در هر فضاسازی اصل جایگیری گیاهان و محوطه سازی برای خانواده ها به عنوان تفرجگاه در نظر گرفته می شود. یکی از اصول مهمی که در باغ های سنتی باید به آن پرداخته شده و مورد توجه قرار گیرد؛ اصل خانواده انگاشتن مدعوین به باغ و فضاسازی با همین قصد و نیت است.
از این روی در باغاتی که قرار است محل رفت و آمد بوده یا به عنوان یک فضای تفریحی مورد استفاده قرار بگیرد، این اصل حاکم بوده و بر طبق آن پیشروی در محوطه سازی باغ و جایگذاری محل های رفت و آمد یا نشستن و برخاست، صورت می گیرد. در واقع در این شکل از طراحی باغ، آسایش و رفاه افرادی که از فضای آن استفاده می کنند، در قالب خانواده های بزرگ دیده شده است و این را باید فاکتوری جدانشدنی از باغات سنتی دانست.
در طراحی باغ سنتی از چه گیاهانی استفاده می شود؟
شاید انتظار داشته باشید که حتما در یک طراحی باغ سنتی به سراغ گیاهانی برویم که دارای اصالت فرهنگی و قدیمی بوده و به نوعی با دیدن آن ها به یاد باغات قدیمی بیفتیم. اما جالب است بدانید که لزوما قرار نیست یک باغ سنتی، مملو از گیاهانی باشد که شناخت آن ها در ذهن و روح ما با قدمت زیادی همراه بوده است. بلکه در این باغات، نفس چیدمان گیاهان و گل ها است که اهمیت دارد و در صورتی که این نفس چیدمان به درستی انجام پذیرد، می توان از تمام گل ها و گیاهان معروف روز در چنین باغی استفاده کرد. به این ترتیب کافی است که الگوی درستی برای کاشت گل و گیاهان داشته و هرگز بی گدار در این خصوص به آب نزنید. شما باید از پیش به درستی بدانید که کدام قسمت از باغ قرار است به چه چیزی اختصاص یابد و درست به همین دلیل است که نقشه کشی پیش از شروع به احداث باغ یا تغییر آن، لازم خواهد بود. با در دست داشتن نقشه، به درستی می دانید که قرار است در هر بخش از آن چه اتفاقاتی بیفتد و چطور می توان بهترین بهره وری را از فضای موجود داشت.
مراحل طراحی باغ سنتی
طراحی و ساخت باغ سنتی مانند ساخت هر بنای دیگری، بر طبق اصول و قوانینی پیش می رود. همچنین فرآیند اجرای آن، شامل مراحلی است که در ادامه این بخش، توضیحاتی را راجع به هر یک از آن ها ارائه می دهیم. این مراحل شامل موارد زیر است:
1.طراحی پلان اولیه
طراحی پلان اولین مرحله ای است که باید برای طراحی باغ سنتی پشت سر بگذاریم. در طراحی پلان اولیه، جانمایی عمارت اصلی، المان های موجود در فضای سبز و سایر موارد مشخص می شود.
2.انتخاب مصالح
یکی از پرکاربرد ترین مصالح مورد نیاز در طراحی محوطه بیرونی باغ سنتی آجر است که انواع مختلفی داشته و اکثرا نوع قفقازی و نسوز آن در کنار مصالح دیگری همچون چوب و سنگ به کار برده می شود. علاوه بر این، استفاده از طیف رنگی آجری، عنابی، قرمز و غیره فضای این گونه باغ های سنتی را زیبا و گیراتر می نمایند.
3.استفاده از المان های سنتی
برای اینکه طراحی شما به سبک سنتی نزدیکتر باشد، وجود یکسری از المان ها در طراحی باغ شما الزامی است. این المان ها شامل موارد زیر می شود:
· حوض آب
از المان ها و سازه های مورد استفاده در طراحی باغ های سنتی حوض آب است که از زمان های دور و در عمارت ها و باغ های بزرگ و حتی خانه های قدیمی به صورت گرد، بیضی و مربع شکل ساخته می شد. از حوض یا حوضچه های آب برای نگهداری، ذخیره سازی آب، زیباسازی و خنک کردن فضای حیاط خانه ها و باغ ها استفاده می شده است. به همین دلیل امروزه در طراحی باغ های سنتی، علاوه بر حوض از المان های دیگری مانند آبشار و حوضچه و استخر متناسب با اندازه و متراژ باغ در انواع و شکل های مختلف و متنوع هندسی و حتی در نظر گرفتن آبنمایی در وسط آن استفاده می شود که باعث ایجاد فضایی آرامش بخش و مطلوب و منحصر به فرد در محوطه بیرونی باغ می شوند. حوض ها معمولا به رنگ آبی فیروزهای و گاها زمینه ای از کاشی های مربعی کوچک که تداعی کننده بافت سنتی و معماری قدیمی است، طراحی و اجرا می گردند.
·شیشه های رنگی
استفاده از شیشه های رنگی در طراحی باغ های سنتی خصوصا در معماری سنتی اصیل ایرانی محبوبیت و کاربرد فراوان دارد.
· تخت های سنتی چوبی
یکی دیگر از المان های ضروری در چیدمان باغ سنتی، قرار دادن تخت های سنتی با پشتی ها و بالش های گرد، قالیچه ها و گلیم های سنتی با طرح های قدیمی است. وجود این المان خا، نه تنها فضای مناسبی را برای نشستن فراهم می کند، بلکه باعث افزایش جذابیت محیط و جلب توجه بیشتر افراد به هنگام ورود به این گونه باغ ها می شود.
·مبلمان حصیری
استفاده از مبلمان حصیری، یکی دیگر از گزینه هایی است که می توانید برای چیدمان باغ سنتی خود از آن استفاده نمایید. مبلمان های حصیری تک نفره هستند و نشیمن راحت تری نسبت به تخت های چوبی و سنتی دارند.
از دیگر موارد در طراحی باغ سنتی، می توان به کوزه ها، گلدان های سفالی لعابی آبی و سبز رنگ، نرده های چوبی و ایجاد پلی زیبا بر روی آبی که از حوض و یا حوضچه سرازیر می شود و به صورت جویی روان در حرکت است، به شکلی تاثیرگذار و گیرا استفاده نمود. این المان ها علاوه بر زیبایی، باعث ایجاد حس طراوت و سرزندگی در این فضای سنتی می گردند.
محوطه سازی باغ سنتی
ساخت و طراحی آلاچیق، چایخانه، استفاده از نورهایی مثل زرد و قرمز برای نورپردازی و یا حتی قرار دادن چند قلوه سنگ در مسیر محوطه بیرونی باغ های سنتی، جلوه و نمای ظاهری آن را دو چندان می نماید. کاشت چمن، گل و گیاه، اجرای فضای سبز و طراحی باغچه در چهار گوشه حوض آب، از جمله کارهایی است که در فرآیند محوطه سازی باغ سنتی انجام می شود. در نظر گرفتن سه عنصر ترکیب، تقارن و هارمونی بین رنگ ها و مصالح به کار رفته با دیگر المان های موجود، به روند سنتی شدن در طراحی این فضاها می افزاید.
ساخت شاه نشین یا بهار خواب یکی دیگر از ایده های منحصر به فرد در طراحی باغ های سنتی است. در گذشته شاه نشین اتاقی نسبتا بزرگ دارای سقف گنبدی با ارتفاعی بلند و شیشه های رنگی و مشبک بوده که با آیینه و کاشی هایی زیبا برای پذیرایی از مهمان ها در مراسم و مهمانی های مخصوص استفاده می شده است. انعکاس نور در شیشه های رنگی موجود در درب های این شاه نشین ها محیط آن را فرح بخش می نماید.
نکات کلیدی در طراحی باغ سنتی
دانستن نکات زیر و پایبندی به اصول طراحی باغ های سنتی، موجب رضایت بخشی کارفرما از نتیجه کار می شود. این نکات شامل موارد زیر می شود:
- مصالح کاربردی در طراحی و ساخت باغ های سنتی باید با توجه به شرایط آب و هوایی و اقلیمی منطقه در نظر گرفته شود تا علاوه بر حفظ استحکام، عمر ساختمان بالاتر رود.
- تقارن یکی دیگر از اصول و فاکتورهای مهم در طراحی باغ سنتی است که باعث ایجاد و تضمین مقاومت و استحکام سازه و بنای باغ می گردد. عمدتا درب ورودی باغ سنتی در راستای مسیر منتهی به درب عمارت اصلی قرار می گیرد. به علاوه همه اجزا و المان هایی که در نمای باغ ساخته و اجرا می شوند، باید به طور کاملا متناسب و متقارن در هر دو طرف باغ به کار روند.
- متراژ و مساحت زمین مورد استفاده برای ساخت باغ سنتی یکی دیگر از نکات مهم در طراحی این گونه باغ هاست که از اهمیت به سزایی برخوردار می باشد.
- در نظر گرفتن فرهنگ منطقه ای که قصد طراحی و ساخت باغ سنتی در آن مکان را دارید، از دیگر نکات مهمی است که باید به آن توجه شود تا علاوه بر هماهنگی و تناسب سبب از بین رفتن فرهنگ معماری آن منطقه نشود.
- رعایت اصل سادگی و بی پیرایه بودن در ساخت باغ سنتی یکی دیگر از پارامترهای مهم در طراحی آن است که باعث می شود تا هر بخش و قسمتی که در باغ ساخته می شود، دارای کاربری درست و منطقی و نیز جای گیری مناسب در فضای باغ باشد.
ذکر دو نکته ضروری است که در ساخت باغ سنتی باید هزینه طراحی و اجرا و همچنین نوع نقشه و طراحی باغ از همان ابتدا مشخص گردد که این کار مستلزم استفاده از نیروهای ماهر و مهندسین معمار، برق و تأسیسات و غیره است تا هر کدام بر اساس تخصص و نوع کار و فعالیت خود هزینه لازم برای پروژه را تخمین بزنند. پس از آن بسته به ذوق و سلیقه شخصی تان نقشه باغ سنتی خود را از میان نقشه ها و نمونه های مختلف انتخاب و شرایط لازم برای شروع طراحی و اجرا و ساخت را مهیا نمایید.
طراحی باغ سنتی با تهران گاردن
اگر قصد دارید تا باغ یا ویلای خود را به سبک سنتی طراحی نمایید، می توانید از توانایی و تجربه مهندسین تیم تهران گاردن در این زمینه کمک بگیرید. طراحی باغ سنتی اگر توسط یک تیم متخصص و کاربلد صورت نگیرد، نتیجه دلخواهتان را ارائه نمی دهد. بنابراین حضور یک مشاور و راهنمای ماهر در این زمینه در کنار شما ضروری است. در صورت تمایل به دریافت مشاوره رایگان یا نیاز به بازدید حضوری از محل پروژه، می توانید با یکی از شماره تلفن های درج شده در سایت تماس بگیرید و به کارشناسان ما در بخش پشتیبانی متصل شوید.
سخن پایانی
در این مطلب راجع به اصول طراحی باغ سنتی و المان های الزامی در ساخت آن، صحبت کردیم. همچنین توضیحات کوتاهی راجع به شیوه محوطه سازی آن ارائه دادیم. در صورت داشتن هر گونه سوال یا پسشنهاد در مورد طراحی و محوطه سازی باغ سنتی، آن را در در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید تا کارشناسان ما در اسرع وقت، به پرسش های شما پاسخ دهند.
2 دیدگاه. دیدگاه جدید بگذارید
روز خوش قصد ساخت یک ویلا تریپلکس فوق لاکچری را دارم از نمونه کارهاتون خیلی خوشم اومد میتونم به صورت حضوری برسم خدمتون؟
خسته نباشید طراحی روف گاردن در حیاط هم انجام میدین؟