با توجه به منابع محدود آب در کشور و جمعیت زیاد و خشکسالی های پی در پی، حفظ و نگهداری منابع آب های سطحی و زیرزمینی و استفاده بهینه از آب و طراحی سیستم آبیاری قطره ای متناسب با زمین کشاورزی و باغ امری لازم و ضروری است.
آبیاری قطره ای چیست ؟
روشی از آبیاری است که درآن آب از سوراخ های ریز یا همان قطره چکان کم کم به صورت قطره ای پای گیاه ریخته می شود و فقط اطراف گیاه را مرطوب می کند.در این روش عمق کمی مرطوب می شود و در مصرف آب صرفه جویی می شود.
طرز کار آبیاری قطره ای چگونه است؟
پس از طراحی سیستم آبیاری قطره ای و اجرای آن ؛آب توسط پمپ از منبع آب به داخل شبکه پمپ شده و بعد از رد شدن از سیکلون، شن و مواد خارجی بسیار درشت آن ته نشین می‌شود. در صورتی که آب از فیلتر شن عبور داده شود، جلبک‌ها و میکرو اورگانیزم هایی که ممکن است در اثر راکد ماندن اب در استخر به وجود آمده باشند، توسط این فیلتر گرفته می‌شوند. سپس در فیلتر دیسکی یا توری بقیه مواد جامد معلق در آب گرفته می‌شود. بخشی از آب وارد تانک کود شده با حل شدن مقداری کود در آب این محلول از انتهای دیگر تانک خارج و دوباره وارد جریان اصلی آب می‌شود تا به پای گیاه برسد. آب وارد لوله‌های توزیع‌کننده شده و در نهایت توسط قطره‌چکان پای گیاه ریخته می‌شود.
در آبیاری قطره ای به چه نکاتی باید توجه داشت؟
انتخاب درست سیستم آبیاری به اندازه منطقه، در دسترس بودن لوله‌های آب، طراحی باغ و نوع گیاهانی که باید آبیاری شوند بستگی دارد.
مراحل طراحی سیستم آبیاری قطره ای :
در طراحی فضای سبز سیستم آبیاری یکی از نکات حائز اهمیت است و موجب بقا و پایداری گیاهان در طراحی می شود. به همین جهت باید مراحل زیر برای طراحی و اجرای سیستم آبیاری قطره ای که امروزه رواج یافته است انجام شود.
انتخاب قطره چکان ها:
بسته به مساحت و نوع محصولات و میزان نیاز آن ها به آب و …نوع قطره چکان باید انتخاب شود. قطره چکان ها معمولاً به میزان ۱ الی ۸ لیتر در ساعت ظرفیت دارند.
برای مثال در زمین های با شیب بیشتر، استفاده از قطره چکان های تنظیم کننده فشار اجتناب ناپذیر است. در این نوع از قطره چکان ها تغییرات دبی خروجی تحت تأثیر فشار در دامنه وسیع ، بسیار محدود می باشد. همچنین با توجه به حساسیت قطره چکان ها به گرفتگی، جهت به حداقل رساندن اثرات گرفتگی ناشی از رسوب بی کربنات ها و… در قطره چکان ها ، بسیار مناسب است از قطره چکان های خود شوینده استفاده شود.
فاصله ردیف ها و فاصله گیاهان در هر ردیف:
در آبیاری قطره ای برای تعیین فاصله کاشت درختان، سطح سایه انداز و نیاز آبی گیاه مؤثر می باشد.
اندازه گیری سطح سایه انداز:
در روش آبیاری قطره ای به این دلیل که کل سطح زمین آبیاری نمی شود، تبخیر ازسطح خاک محدود است. مقدار نیاز آبی روزانه در آبیاری قطره ای تابعی از سطح سایه انداز گیاه و مقدار تبخیر و تعرقی است که در سایر روش های آبیاری محاسبه می شود.
درصد سطح سایه انداز به سن، نوع واریته های گیاهی و مرحله رشد بستگی دارد و عملاً برابر سطح سایه شده توسط تاج گیاه در هنگام ظهر به کل سطحی است که برای گیاه در نظر گرفته می شود.
تعیین درصد مساحت خیس شده:
به بخشی از سطح که طی آبیاری مرطوب می گردد، درصد مساحت خیس شده گفته می شود.که به عوامل مختلفی بستگی دارد.
_مساحت خیس شده توسط هر نقطه ریزش بستگی به ناحیه مرطوب شده در زیر قطره‌چکان دارد. بطوری که هر چه این قسمت _که به آن پیاز رطوبتی می گویند_ پهن و بزرگ باشد، مساحت بیشتر است.
فاصله بین قطره چکان ها:
هرچه تعداد قطره چکان ها بیشتر باشد، وآن ها آرایش مطلوب تری داشته باشند؛ سطح خیس شده بیشتر بوده ولی سیستم گرانتر خواهد بود.
درصد مساحت خیس شده به عوامل دیگری مانند فاصله ی لوله های فرعی از یکدیگر، نوع خاک، شیب زمین و زمان آبیاری بستگی دارد.
تعیین برنامه ریزی آبیاری:
به عملیاتی که طی آن زمان و مقدار آب که باید به زمین داده شود انجام می شود ، برنامه ریزی آبیاری می گویند. این عملیات نه تنها درمصرف آب صرفه جویی میکند بلکه کشاورز یا باغدار سایر فعالیت های خودرا با آن هماهنگ می کند و به عواملی چون حداکثر تخلیه مجاز رطوبت در خاک، عمق توسعه ریشه ها و مقدار کل رطوبت موجود در خاک و..بستگی دارد.
مجموع کل آب قابل دسترس در خاک:
ظرفیت زراعی مقدار رطوبتی است که یک خاک اشباع پس از خارج شدن آب در خود نگه می‌دارد.
آب قابل دسترس
تخلیه مجاز:
به درصدی از رطوبت قابل استفاده خاک که گیاه توانایی مصرف آن را دارد؛ بدون اینکه کاهش محصول پیدا کند، مقدار تخلیه مجاز (کمبود مجاز رطوبت به لحاظ مدیریت آبیاری) می‌گویند.
تعیین نیاز آبی روزانه گیاه
حداکثر عمق خالص آبیاری
مقدار آبی که باید به خاک داده شود تا کمبود رطوبت خاک را تا حد تعیین تخلیه مجاز جایگزین کند.
با در نظر گرفتن موارد فوق و میزان بودجه خود، طراحی سیستم آبیاری قطره ای متناسب با شرایط خود را پیش بینی کنید.
کارشناسان ما در تهران گاردن آماده مشاوره و پاسخ گویی به سوالات شما هستند .
ما همواره می کوشیم تا نیازهای شما را پیش بینی کنیم و بهترین راهکار را جهت رفع مسائل و مشکلات شما ارائه دهیم.
